Deze zondag was Enis Odaci onze gastspreker. Enis Odaci is naast spreker, ook auteur, directeur van VOLZIN magazine en beleidsadviseur voor organisaties op de thema’s islam, interreligieuze dialoog, diversiteit en media. Hij is bevriend met predikant Herman Koetsveld (Westerkerk Amsterdam) en schreef samen met hem o.a. het boek: Spiegelreis, Een moslim en een christen op reis door elkaars geloof. Onlangs schreven ze in VOLZIN magazine een theologisch jaaroverzicht 2024, waarin ze als interreligieus koppel de tijdgeest hebben proberen te vangen.
Werkgroeplid Elma van ’t Riet heet iedereen van harte welkom en leest een stukje voor uit de Koran.
Alfred Oosterman, fotograaf, licht daarna zijn foto toe. Deze foto sluit prachtig aan bij het thema van vandaag. We zien een ingetogen, gesluierde vrouw. Enis Odaci reageert op de foto, het beeld doet hem denken aan Maria, een belangrijke vrouw in de Islam en in het verhaal van de geboorte van Jezus. In de Islam wordt anders tegen Jezus aan gekeken dan in het Christendom. Bij een eerste ontmoeting tussen moslims en christenen zou het daarom niet over Jezus moeten gaan, maar over de mens achter de moslim en de christen en over hun verhaal. Enis Odaci begint met zijn levensverhaal en de belangrijke rol van een directeur van een middelbare school die zijn talent zag en voor hem op kwam. Dit opkomen voor elkaar, is ook in deze tijd een belangrijke houding.
Aansluitend spreekt hij over taal van vertrouwen, die er op gericht is om de ander te leren kennen. Taal kan een nare sfeer oproepen door de woorden die gebruikt worden, maar kan ook verbinding geven door de woorden. Woorden bepalen hoe we naar elkaar kijken, dat besefte Enis Odaci in zijn contact met protestants predikant Herman Koetsveld. Als we een taal kiezen die niet gelijk de ander wegzet, maar ruimte opent om ook moeilijke vragen te bespreken, dan kunnen we een dialoog op starten.
Enis Odaci heeft een reis gemaakt door christelijk Nederland. Een bevinding van hem is dat we elkaar in eerste instantie moeten proberen te vinden in maatschappelijke thema’s en pas in een later stadium op religieuze thema’s. Als we blijven praten over theologische thema’s zullen we vaker niet, dan wel tot elkaar komen. Dus geloof wat je gelooft, gun elkaar elkaars geloof en interpretatie van het geloof en wees trots op de eigen traditie. Dan kunnen we elkaar de vraag stellen: ‘Wat kan ik uit jouw traditie meenemen om mijn probleem op te lossen?’
Eén van de dingen waar we volgens Enis Odaci tegenwoordig teveel in mee gaan is het plat slaan van de ander tot één identiteit waar de veelgelaagdheid van de mens niet gezien wordt. Wanneer er dan een negatief label op die platgeslagen identiteit wordt geplakt, bijvoorbeeld ‘moslim’ dan is er ineens een vijand. Om daar niet in mee te gaan, moeten we de ander blijven zien, in de ogen kijken, naar het verhaal luisteren van de ander en elkaar ervaren in de ontmoeting.
De kracht van de interreligieuze dialoog ligt in de ontmoeting. Begin je met de theologie dan eindig je met de theologie. Begin je met de mens dan eindig je met een gedeelde humaniteit. Die gedeelde humaniteit is inspirerend, verrijkend, versterkend.
In de beleving van Enis Odaci hebben we huiswerk als ‘geestrijke’ mensen omdat Jezus en in de Islamitische traditie Mohammed, ons daartoe oproept. De tijd is veranderd en verhard. Het is tijd om terug te gaan naar de traditie, het evangelie, de koran. Daarin staat het antwoord al op de vraag die je hebt, om te kunnen leven vanuit gedeelde humaniteit. De vraag van de spreker is ‘Hoor je de stem nog? En doe je nog wat met die stem?’
Na de lezing is er tijd voor vragen en luisteren we naar de muzikale bijdrage van Kees Richters. Hij heeft een tekst van Babs Gons op muziek gezet en zingt ‘Dit wordt een lied: precies goed!
Soms wil je gewoon je hoofd op de aarde leggen,
je vuist naar de hemel heffen,
de tranen laten komen en zeggen:
het is zeker omdat ik zwart, wit, vrouw, man
dik, dun, te groot, te klein,
te lief, onaardig, omdat ik lelijk, eerlijk,
direct, poëtisch, welbespraakt,
te zichtbaar, onzichtbaar,
kwetsbaar
onbegrepen, geprezen
arm, trots en confronterend ben?
Daarom zeker!
En dat de aarde je
met haar zachte handen
je zacht omhoog duwt,
je wang kust en zacht fluistert:
het is omdat je zo ontzettend mens bent.
Niet te veel, niet te weinig, gewoon genoeg.
Net zo mens als andere mensen.
Precies goed.
Marian van der Beek bedankt Enis Odaci met een mooi boeket heel hartelijk voor de inspirerende lezing. Elma van t Riet bedankt Alfred Oosterman en Kees Richters voor hun bijdrage en ook alle bezoekers.
Via de link https://www.youtube.com/watch?v=a8rrVbwpUgg is de bijeenkomst nog enige tijd terug te kijken.