Zondag 1 oktober was Annette Nobuntu Mul onze gast

(foto: Theo Brand, NieuwWij)

Annette Nobuntu Mul is de oprichtster van Ubuntu Society, voorzitter van Stichting Ubuntu Nederland en Hoofddocent van de opleiding ‘Ubuntu, Leiderschap & Burgerschap’ aan de Internationale School voor Wijsbegeerte te Leusden. In 2018 verscheen haar boek ‘Opsoek naar Ubuntu’. Sindsdien geeft zij vele lezingen om gezamenlijk te onderzoeken wat de essentie van Ubuntu  is en wat het concreet in ons dagelijks leven kan betekenen.

Verslag van de bijeenkomst:

Bert Altena heeft iedereen welkom, in het bijzonder Annette Nobuntu Mul, zij zal vanochtend spreken over ‘Op soek naar Ubuntu”. Ze begint met te noemen dat haar familie een geschiedenis heeft met Assen. En ze heeft de geschiedenis van de Jozefkerk bestudeert, een kerk die in het verleden  tegenslagen heeft gekend, waaronder een brand, maar die gedragen door de gehele gemeenschap van Assen behouden is gebleven.

Ze neemt ons mee in het verhaal van Ubuntu, de Zuid-Afrikaanse levensfilosofie. In het Westen is de mens een rationeel wezen, in Zuid-Afrika een relationeel wezen. In een begroeting komt dat al tot uiting: ‘Ik zie u’. Maar wat zie je dan? Wat je ziet is hoe je kijkt en wat de ander van zichzelf laat zien. De ander zien, aansluiten bij de behoeften van de ander en deel zijn van het grotere geheel, zijn kenmerken van Ubuntu. In het Westers denken staat het individu en de economie centraal, een systeem waarbij het vaak voorkomt dat mensen afvallen en niet meer mee kunnen doen in de maatschappij. Annette vraagt hierbij of het ‘navelstaren’ wat op de achtergrond kan raken en de blik op wat de omgeving en de aarde nodig hebben op de voorgrond mag komen.

Annette Nobuntu Mul is vele keren op Robbeneiland geweest, het is wereldwijd bekend geworden door de gevangenschap van Nelson Mandela en andere anti-apartheidsstrijders op het eiland. “Hoe kan het dat u ons blanken niet haat”, vraagt Annette Mul bij één van haar vele bezoeken aan het Robbeneiland aan ex-gevangene Dumisani Mwandla. Als antwoord wijst hij met tranen in zijn ogen op een blanke man en een groepje kinderen: “Als wij vechten, vernietigen we hun toekomst”. Op dat moment ervaart zij wat Ubuntu kan betekenen, het  gaat om het grotere geheel, de toekomst, de jeugd waaraan je bijdraagt met je grondhouding in het hier-en-nu, leiderschap vanuit nederigheid. Ze vraagt ook aan de ex-gevangenen ‘Hoe hebben jullie het overleefd?’ Het antwoord: ‘Brotherhood and music.’

Kees Richters brengt ons tijdens de bijeenkomst muziek en zingt prachtig:

Nkosi Sikelel’ iAfrika (God Bless Africa)
Maluphakanyisw’ uphondo lwayo, (Raise high Her glory)
Yizwa imithandazo yethu, (Hear our Prayers)
Nkosi sikelela, thina lusapho lwayo (God bless us, we her children)
Nkosi Sikelel’ iAfrika (God Bless Africa)

Annette Nobuntu Mul vertelt ook het verhaal van Amy Biehl, een jonge studente die op 24 jarige leeftijd op 25 augustus 1993 in elkaar werd geslagen en doodgestoken in een zwarte township dichtbij Kaapstad. Haar zwarte vrienden hadden tevergeefs de aanval proberen te stoppen door te schreeuwen dat ze een kameraad was, maar het was te laat. Na haar dood is er erkenning gekomen voor wat er gebeurd is, voor de pijn en is er een pad richting verzoening ingeslagen. Een pad naar een ethisch betere toekomst, waarbij gekeken wordt naar ieders aandeel, naar het aandeel van het systeem en daarmee van de wereld. In 1998 werd aan de 4 jeugdigen, die veroordeeld waren wegens de moord op Amy, amnestie verleend – een besluit dat ondersteund werd door haar ouders. Easy Nofemela en Ntobeko Peni, twee van de veroordeelde mannen, werken nu voor de Amy Biehl Foundation in Kaapstad – een liefdadigheidsinstelling die zich richt op talentontwikkeling bij kinderen. Herstelgericht denken, gezamenlijke verantwoordelijkheid voor gedrag van de ander komen hierbij tot uitdrukking.

(foto: Alfred Oosterman)

‘Als iemand iets goed doet, geef hem een compliment;  als iemand de mist ingaat, reik hem de helpende hand.‘ (Nelson Mandela)

Alfred Oosterman, fotograaf, verzorgt dit seizoen de culturele bijdrage. Deze keer een prachtige foto, gemaakt voor de kathedraal van Reims. Een jongen helpt zijn oma om te komen staan. Ubuntu, ik ben omdat wij zijn.

Na afloop van de lezing zijn er enige vragen vanuit de bezoekers. Bijvoorbeeld ‘Is de ik-ontwikkeling niet van belang om te laten zien in de wij-cultuur?’ Een mooie vraag die laat zien dat balans nodig is:  I am because we are and we are because the planet.

Bert Altena sluit af door Annette Nobuntu Mul heel hartelijk te bedanken voor haar inspirerende en ontroerende verhaal en alle bezoekers voor hun komst.