Op zondag 3 oktober 2021 beleven we de start van een nieuw Zin-in-Zondag-jaar! Bert Altena heet iedereen, in de kerk en thuis bij de livestream, van harte welkom bij deze eerste bijeenkomst van het 11^e seizoen. Velen hebben het live samenkomen afgelopen seizoen gemist en het is fijn dat dat nu weer kan! Er ligt een mooi programma te wachten, met zowel nieuwe sprekers als sprekers die vorig seizoen niet konden komen, zoals Sander de Hosson. Het thema voor de Maand van de Filosofie is inmiddels ook bekend, ‘Intieme vreemden’. Gasten en luisteraars die hiervoor een spreker willen aanbevelen, zijn van harte welkom met hun suggestie.

De plaats van samenkomst is gewijzigd. Zin-in-Zondag heeft De Bron verlaten en dankt de mensen van De Bron voor hun gastvrije ontvangst in de afgelopen jaren! Met ingang van vandaag vinden de bijeenkomsten in de Jozefkerk plaats. Dat is enerzijds vanwege de goede technische mogelijkheden, en anderzijds om in het hart van de stad aanwezig te zijn.

Kees Richters is als vanouds present en zal voor ons een lied zingen dat past bij het onderwerp. Egbert Hovenkamp, taalwever en voormalig stadsdichter en dit seizoen opnieuw de vaste creatieve afsluiter, kan onverwacht helaas niet aanwezig zijn.
Marianne Vanderveen leest als inleiding voor ons de liedtekst die als gedicht in de Zinwijzer is opgehomen, ‘Het roer moet om’ van Stef Bos. Ze geeft als tip om dit mooie lied online te luisteren.

Nieuwe Leiders
Roek Lips zal ons vandaag meenemen in zijn zoektocht die voor hem jaren geleden begon. Daarbij maakt hij gebruik van korte filmpjes met (bekende) mensen uit de volle breedte van de samenleving. De korte filmpjes zijn te vinden op de website van ‘Nieuwe Leiders’. In onderstaand verslag is voor een aantal van de vandaag getoonde filmpjes, een link naar de website te vinden.

Als eerste neemt Roek ons mee naar het eerste gesprek dat hij voerde met Paul de Blot, op het moment van interview 95 jaar en tot aan zijn dood in 2019 hoogleraar aan Business Universiteit Nyenrode. Roek stelt hem de vraag: “Wat is voor jou de kern van het leven?” Paul de Blot noemt in zijn antwoord: “Als je dankbaar bent, dan ben je altijd tevreden. En dat is voor mij de kernwaarde: dankbaarheid.”
Roek Lips vraagt iedereen om daarover met een buurvrouw of buurman in gesprek te gaan.

Roek heeft, tot een aantal jaren geleden, een goede baan bij de Publieke Omroep. Na een sabbatical gaat hij ander werk doen.
Het leidt hem onder andere naar een gesprek met Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit. Een zin uit dat gesprek die hem is bijgebleven: “We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk.” Als dit klopt, wat vraagt dat dan van ons en van ons leiderschap, zo reflecteert hij? In de beleving van Roek Lips zijn we allemaal leider, al is het maar omdat we in ieder geval leiding geven aan ons eigen leven.

Inmiddels heeft Roek meer dan 130 mensen met verschillende perspectieven gesproken over de grote levensvragen; sommige daarvan hebben een heel bijzonder levensverhaal. Vandaag neemt hij de aanwezigen mee naar een aantal van deze gesprekken. Hij deelt een fragment met Vincent Icke, sterrenkundige en natuurkundige en filosoof Joke Hermsen. Roek stelt naar aanleiding van de fragmenten een prachtige vraag: “Wie ben jij op dit moment?”

Daarna volgen fragmenten met onder andere psychoanalyticus Paul Verhaeghe en bioloog Willem Beekman. Wat betekent het dat er een transitie gaande is? Willem Beekman gebruikt het voorbeeld van de transitie van rups naar vlinder.

Met Zuster Janny, kloosterling bij de Norbertijnen, had Roek Lips ook een mooi gesprek over die verandering. Hoe zijn veranderingen voor een kloosterorde? Hoe blijven de leden trouw aan hun eigen waarden in deze hectische tijd, ook als ze ruimte bieden aan gasten die de rust van het klooster zoeken?

In zijn doorlopende zoektocht komt Roek Lips steeds vaker het begrip ‘angst’ tegen. Hij vond het boeiend om in gesprek te gaan met iemand die gespecialiseerd is in angst en sprak daarom met Damiaan Denys, psychiater in het AMC. Deze benoemt dat alle angsten in feite leugens zijn. De angst in jezelf naar boven brengen kan je belangrijke inzichten geven.

Roek Lips eindigt met een filmpje van een gesprek met Claudia de Breij. Hij kende haar vanuit zijn werk bij de publieke omroep. ‘Ophouden met doen als of’ noemt ze een goeie samenvatting van wat ze bedoelt; dat is niet altijd gemakkelijk, maar ze ervaart het als een bevrijding.

Muziek
Na deze inspirerende lezing, die veel stof tot nadenken geeft, zingt Kees Richters een lied van Kikker. Kees identificeert zich met Kikker, wiens motto is: ‘Ik zeg wat ik doe en ik doe wat ik zeg’, eerlijkheid zoals bij Claudia de Breij. De verhalen van Kikker zijn een metafoor. Kees zingt voor ons ‘Wie is Kikker?’ en ‘Kikker is verliefd op Eend’. Het gaat om het samenzijn; je hebt de ander nodig.

Interactie met de aanwezigen
Bert leidt het aansluitende gesprek met Roek Lips en er is gelegenheid om vragen te stellen. Eén van de vragen: “Ik zag een ondertitel bij een flyer van ‘Nieuwe Leiders’, namelijk ‘Wie kies jij om te zijn?’ Ik kreeg de gedachte dat je soms in het leven niet zoveel te kiezen hebt, dat er mensen zijn die misschien niet zo veel te kiezen hebben. Kun je hierop reageren?”

Roek: “Dat is een boeiende vraag, een relevante vraag: hebben we een keuze? Ja, we hebben een keuze, maar vaak ook niet. En tegelijk… als je kijkt naar de kleine dingen die een verandering in gang kunnen zetten, kleine dingen die het verschil kunnen maken, dan hebben we uiteindelijk toch een keuze, ook al is het niet op het allergrootste niveau.”

Daarnaast gaat Roek in op de spirituele laag in zijn gesprekken. Hij geeft aan dat spiritualiteit opvallend vaak aan bod komt. Er lijkt met name bij jongeren een nieuw soort verlangen te ontstaan naar contact met iets dat groter is dan onszelf. Als voorbeeld noemt hij Lena Hartog, een gesprek met een jonge klimaatactivist en sociaal ondernemer, die zich afvraagt: “Wat vraagt de wereld van mij en welk antwoord geeft mijn ziel?”
Rabbijn Soetendorp noemt in een gesprek met Roek Lips het belang van volwassen worden in het religieuze. Kunnen we daarbij over onze grenzen heen kijken, over schaduwen heen stappen? Wellicht is er ook op dit gebied sprake van leven in een verandering van tijdperk.

Bert bedankt Roek Lips voor zijn inspirerende lezing. De vragen waren zeker zo belangrijk als de antwoorden en er is veel om over na te denken. Bert verwijst nog naar de website van ‘Nieuwe Leiders’ en naar het boek van Roek, dat 18 oktober 2021 uitkomt. Tevens zal er op zaterdag 9 oktober 2021 een interview met Roek verschijnen in Trouw, in de serie ‘Tien Geboden’.

Ook Kees Richters en de technici worden bedankt voor hun medewerking.
Marianne Vanderveen sluit af met het onderstaande gedicht.

De volgende bijeenkomst zal zijn op 5 december 2021. Linda Dijkstra is dan te gast in de bijeenkomst met als thema ‘Stof tot nadenken’.